Kore Dalgası: Güney Kore Nasıl Başardı?

•  

 Bu konuyu çooook uzun zamandır merak ediyordum. Diziler, K-pop, filmler, varyete şovları yıllardır kitleleri peşinden sürüklüyor. Ben takibe biraz geç başladım ama Güney Kore başta olmak üzere Uzak Doğu ile ilgili konular beni heyecanlandırıyor. Buraya kadar tamam! Peki Güney Kore bunu nasıl başardı?

   Yazının devamı Leiden Üniversitesi'nden William Tuk'un master tezi temel alınarak hazırlanmıştır.

Çeşitli Görüşler

William Tuk Kore Dalgası'nı araştırırken Güney Kore'nin başarısını açıklayan dört farklı görüşle karşılaşmış.
      Birincisi Anti-Japon ve Anti-Amerika hisleri. Bu görüşü akademik olarak ortaya koyan Yonsei Üniversitesi Sosyoloji Profesörü Hae Joong Cho. Asya'da Japonya ve Amerika saldırgan siyasetleri nedeniyle sevilmez. Güney Kore ise Asya ile Konfüçyüs' ten gelen benzer değerleri ve kültürü paylaşır. Bu yüzden Japonya ve Amerika kadar tehdit oluşturmaz ve Kore ürünleri ithalatı diğer ülke ürünlerine tercih edilir. Fakat bu görüş Kore kültürünün Asya'nın da ötesine yayılmasını açıklamaz.
        İkinci görüş ise Kore hükümetlerinin rolüne odaklanır ve Kore Dalgası başlamadan hemen önceki dönemle ilgilenir. Hükümet filmleri ve endüstriyi şekillendirmede büyük rol oynar. Kore Dalgası başlatılacağı sırada Güney Kore ekonomik krizde ve "kültürü" ticaret aracı görür.
      Üçüncü görüş Tokyo'daki International Christien Üniversitesi'nde Medya ve Kültürel Çalışmalar dersi veren asistan profesör Koichi Iwabuchi'ye ait. Ona göre Koreliler Asya dışında da tutulabilmek için hangi ülkeye ait olduğu anlaşılmayan bir kültür ihraç ettiler. Bunu açıklarken Japonlar'ın da benzer yolu animelerde izlediklerini söyler.
     Son görüşse Singapur'da National Üniversite'de asistan profesör olan Dooboo Shim'e ait. Popüler Kore kültürü doğu ve batının karışımı olarak tanımlanır. Kore dizi ve filmleri Hollwood'dan etkilenir ve Kpop daha çok yabancı sesleri içerir.
 
William Tuk bu görüşlerin Kore Dalgası'nın başarısını açıklama da yetersiz olduğu düşünmüş ve aşağıdaki bilgilere ulaşmış:

Kore Dalgası
Bu ifade ilk kez 2000lerde Çin medyası tarafından Kore yapımlarının Çin'de patlamasını ifade etmek için kullanılır. Daha sonra Japonya Kore dizilerini almaya başlar. "Winter Sonata" isimli dizi Japonya'da çok ses getirir ve diğer Kore ürünlerinin de değerini arttırır. Aynı dönemde Tayvan Kpop dalgasını tetikler. Bugünlerde Kpop en popüler Japonya'da. Kore Dalgası Güney Kore'nin Asya ve ötesinde önemli bir kültürel güç olduğu anlamına gelir. Son yıllarda Orta Doğu, Avrupa, Güney Amerika ve Afrika'ya yayılmaya başlar. Şimdi de Güney Kore'ye yakından bakalım:

1980lerin Güney Kore'si hızlı ekonomik gelişmeye ve otoriter politik sisteme sahip. 1968'de ortalama maaş 54$, 1978'de 390$ ve 1984 ile 1988 arasında 1770$ ile 3120$  arasında değişir. Gelirdeki bu yükseliş Koreliler'in paralarını eğlence aktivitelerine harcamalarını mümkün kılar. 1980'de askeri darbe olur ve general Chun Doo Hwan Kore'nin yeni başkanı olur. Yeni rejim karşıtlarını engellemek için halkı politikadan uzak tutarlar. Hükümetin sloganı 3S için ayağa kalk: spor, sex ve sinema. KBS ve MBC kanalları hükümetin kontrolündedir ve politik konularla ilgili yayınlara sansür konur. Bu yüzden 80lerde Kore dizileri tarihi konulara yoğunlaşır.
1987'de Koh Tae Woo demokratik seçimle yeni başkan olur ve Kore marketini yabancı şirketlere açar. Bu yıllarda Güney Kore yabancı ürün kullanmaya mecbur bırakılır. Ulusal çapta demokrasi protestolarından sonra film yapımcıları biraz daha özgürleşr ama Hollywood filmlerinin Güney Kore'ye girmesi şartı gelir. Bunun sonucu 1994'te Koreli film yapımcıları iflas eder. 1998'den sonra birkaç film üretilir. Hâlâ dışardan alınan Amerika filmleri üretilen Koreli filmlerin en az iki katı.
1990'da KBS-MBC rekabetine SBS de katılır. 80lerde bağımsız müzik endüstrisi yoktur ve 90larda yeni açılan tv kanalları yayın akışını doldurabilmek için müzik videoları, konser klipleri ve pop şarkıcılarıyla yapılan röportajları yayınlar. SM, YG ve JYP şirketleri televizyondan yayın yapar.
2000lerde Çin'in ve Japonya'nın Kore dizilerine aşırı talebi Güney Kore'nin de beklemediği bir başarı çünkü Koreliler yıllarca kendilerini kurban olarak görür ve şimdi dünyaca fark ediliyor olmak gururlarını okşar. "Kore Dalgası"nı yıllarca savaştıkları ülkelerle yeniden savaş olarak görürler.

Dae Jang Geum ( Saraydaki Mücevher); Türkiye 2009 yılında "Kore Dalgası" na bu dizi ile katılır. Hâlâ tv4 kanalında haftaiçi 13:30 gibi yayınlanmaya devam ediyor.

Güney Kore hükümeti ve medyası bu başarıda etkin rol üstlenir. Dizi ve film yapımcılarını maddi olarak desteklemek yerine dizi oyuncularının yurtdışı işlerinin resmi sitelerde yayınlar.
Günümüz; MBC'den Lee Chang Sub Kore dizilerinin bugünlerde üretim maliyetleri arttığı için krizde olduğunu söyler. Kpop Kore Dalgasını devam ettirir. Görsellik ve performans Kpop için çok önemli. Güney Kore'de Japon ve Amerika popu sadece %20lik paya sahip. Bu da Güney Kore'yi kendi müziğini tercih eden az sayıda ülkeden biri yapar. Bugünlerde dünya çapında 830dan fazla fanklüp 6 milyon üzerinde üyeye sahip.



 İşte böyle:) Düşüncelerinizi bana iletin mutlaka!

Kaynak
Tuk,W. (2012).The korean wave: who are behind the success of korean popular culture? üzerine yüksek lisans tezi, Leiden Üniversitesi, Hollanda.